موسیقی کده

 

 

بهترین ساز برای شروع موسیقی کودکان چیست؟بهترین ساز برای شروع موسیقی کودکاندر این مقاله به بررسی بهترین ساز برای شروع موسیقی کودکان می پردازیم.“ارف شول ورک” یا به طور ساده تر”رویکرد ارف” متدی پی شرفته برای آموزش موسیقی به کودکان است که از طریق ترکیب آواز خواندن ، حرکت و گفتار و با استفاده از ساز های پرکاشن، مغز و بدن کودکان را درگیر می کند.موارد یاد شده به صورت دروسی که بسیار به دنیای بازی کودکان نزدیک است، به آن ها منتقل میشود.این شیوه توسط “کارل ارف”، آهنگساز آلمانی و همکارش گونایلد کیتمن در طول دهه ی 1920 میلادی تدوین گردید و ارتقا یافت. این متد امروزه در سراسر جهان برای آموزش موسیقی در فضایی راحت و طبیعی استفاده می شود.واژه ی شول ورک، در زبان آلمانی به معنای “کار مدرسه ای” است و به کار مدرسه ای با موضوع موسیقی اشاره می کند چرا که  این شیوه عمدتا در مدارس اروپا مورد استفاده قرار میگیرد.در ایران ارف شول ورک، در سال 1348 توسط دکتر سعید خدیری که دانش آموخته مکتب ارف در آلمان بود، مطرح شد و از ان زمان آموزش موسیقی به کودکان تحت تاثیر این شیوه قرار گرفت.در طی سالیان این شوه توسط سایر دانش آموختگان و فعالان متد ارف ترویج و گسترش بیشتری یافت تا اینکه این تلاشها منجر شد تا  “همایشگاه بین المللی ارف شول ورک” در سال 1394 در ایران نمایندگی رسمی معرفی کند(گروه آدمک).در بهترین آموزشگاه موسیقی در کرج، آموزشگاه موسیقی سازنو متد یاد شده توسط دانش آموختگان و اعضای کارگروه موسیقی کودک دانشگاه هنر تهران در محیطی شاد و مناسب در قالب ترم ها و گروه های مختلف و با تفکیک سنی برگزار می شود و پذیرای کودکان از سه و نیم تا 8 سال می باشد.طول مدت دوره به شرایط کلاس مرتبط است و بین یک و نیم تا دو نیم سال می باشد که در آن علاوه بر استفاده از گروه سازهای پرکاشن ارف، به طور ویژه بلز و فلوت ریکوردر در جهت نیل به اهداف ارف شول ورک  اموزش داده میشوند.

آنچه در این دوره آموزش داده می شود در جهت ارتقای توانایی های متعددی در کودکان تنظیم شده که از آن جمله می توان به رشد توانایی های موسیقایی، مهارت های کلامی، مهارت های اجتماعی، عزت نفس و اعتماد به نفس اشاره کرد و هدف تنها به آموزش ارف به کودکان محدود نمی شود.
در واقع می توان بیان داشت که بهترین ساز برای شروع موسیقی کودکان، ساز ارف می باشد تا با مفاهیم ابتدایی آشنایی یابند.گروه سازهای مورد استفاده در متد ارف، موسوم به “ساز های پرکاشن ارف” که شخص کارل ارف به اختراع و کشف و ترویج آن ها همت گمارد.
این سازها شامل متالوفن ها(از جمله بلز)، زایلوفون ها، گلکن شپیل ها، ماریمبا و انواع فلوت ریکوردر ساز های دیگری مانند مثلث، خاشخاشک، چوبک، طبلک ها، قاشقک دقک و … می باشد.
لازم به ذکر است که رویکرد ارف اگرچه در غرب تدوین شده است ولی از اساس قابلیت بومی سازی آن مطابق فرهنگ در کشور و ناحیه، مورد توجه سازندگان آن بوده است.

واژه ی “رویکرد” در حقیقت به همین مساله اشاره دارد. بدان معنا که استفاده ی گسترده از ملودیها، شیوه ها و بازی های ایرانی ممکن، بلکه  لازم و ضروری است. 

 

فرزند شما آماده یادگیری موسیقی میباشد؟

آموزش ویلن از حدود شش سالگی با سازهای کوچکتر از سایز معمول آغاز خواهد شد. بسیاری از اساتید موسیقی معتقد میباشند که اگر فرزند خود را زودتر از آنچه لازم است به کلاسهای موسیقی بفرستید ممکن است، استعداد موسیقی آنها را برای همیشه کور کنید.
کودک ممکن است در صورت برخورد با دشواری های فراگیری ساز نا امید شود و اعتماد بنفس خود را برای مدت زیادی از دست دهد، این امر می تواند برای او در سایر زمینه های زندگی از جمله مدرسه نیز بسیارمضر باشد. بسیاری از کودکانی که در سنین زیر 8 سال به کلاسهای آموزش موسیقی جدی فرستاده می شوند دچار چنین مشکلاتی خواهند.
1) اگر از زیر 8 سال می خواهید موسیقی را وارد زندگی فرزند خود بکنید، فلوت ریکوردر بهترین انتخاب هست. تجربه نشان داده که از زمانی که کودک انگشتان خود را با اختیار به حرکت در می آورد، می تواند هنرآموز فلوت باشد.
2) برعکس مورد اول پیانو را باید زمانی شروع کرد که کودک حد اقل بتواند در حالت ایستاده به کلاویه ها تسلط نسبی داشته باشد و قدرت فیزیکی آن برای فشار دادن کلاویه ها کافی باشد.کردن علاقه فرزند
آموزش پیانو هنگامی آغاز می شود که کودک به ساز تسلط نسبی داشته باشد. برای پیدا کردن اینکه فرزند شما به چه سازی علاقه دارد و یا از چه سبک موسیقی بیشتر لذت میبرد، بکار بردن پیشنهادهای زیر می تواند مفید واقع شود :
1) امکان گوش دادن و مشاهده نحوه نواختن انواع سازهای ممکن را بدون آنکه او متوجه شود شما هدف خاصی را دنبال می کنید برای او فراهم نمایید.
2) هنگامی که با هم از رادیو ضبط به موسیقی گوش می دهید و یا به کنسرت رفته اید راجع به سبک موسیقی کلاسیک، اصیل، پاپ و ... با او صحبت کنید.
3) فقط به فکر انتخاب ساز نباشید، موارد دیگری نیز مهم است. بعنوان مثال هنرجویان کودک گیتار بیس به مراتب کمتر از هنرجویان کودک فلوت یا ریکوردر هستند. ممکن است با فرستادن فرزند خود به کلاس گیتار بیس که به احتمال زیاد خلوت است ذوق موسیقی در او کمرنگ شود حال آنکه اگر به کلاس فلوت فرستاده می شد به علت شرکت بیشتر هم سن و سالهای او، علاقه به موسیقی در او متبلورتر می گشت.
4) قبل از قول دادن به کودک که فلان ساز را برایش خواهید خرید از قیمت آن مطلع شوید تا با بودجه شما هماهنگی داشته باشد.
5) به احتمال زیاد فرزند شما در اوایل کار از دشوار بودن یادگیری شکایت خواهد کرد، توجهی نکنید و تنها سعی کنید او را تشویق به یادگیری کنید.
6) تجربه نشان داده است که سازهایی مانند ریکوردر یا پیانو برای شروع کار کودکان مناسبتر هستند و برعکس سازهای مضرابی یا آرشه ای دشوار تر، لذا جز در موارد خاص سعی نکنید که این قانون را زیر پا بگذارید. پس از چند سال تمرین و آشنایی با موسیقی فرزند شما می تواند ساز اصلی خود را انتخاب کند.
7) علاوه بر همه موارد بالا باید دقت کنید که آیا در منزل خود فضای نگهداری ساز را دارید یا خیر؟ و اینکه سر و صدایی که این ساز ایجاد خواهد کرد آیا ممکن است مزاحم زندگی دیگران شود؟ شاید قبول نکنید ولی همین موضوع اخیر می تواند مانع تمرین و پیشرفت فرزند شما شود.

مشخص آیا فرزند شما آماده فراگیری موسیقی است؟آموزش ویلن از حدود شش سالگی با سازهای کوچکتر از سایز معمول آغاز می شود. بسیاری از اساتید موسیقی معتقد هستند که اگر فرزند خود را زودتر از آنچه لازم است به کلاسهای موسیقی بفرستید ممکن است، استعداد موسیقی آنها را برای همیشه کور کنید.کودک ممکن است در صورت برخورد با دشواری های فراگیری ساز نا امید شود و اعتماد بنفس خود را برای مدت زیادی از دست دهد، این امر می تواند برای او در سایر زمینه های زندگی از جمله مدرسه نیز مضر باشد. بسیاری از کودکانی که در سنین زیر 8 سال به کلاسهای آموزش موسیقی جدی فرستاده می شوند دچار چنین مشکلاتی خواهند.1) اگر از زیر 8 سال می خواهید موسیقی را وارد زندگی فرزند خود بکنید، فلوت ریکوردر بهترین انتخاب است. تجربه نشان داده است از زمانی که کودک انگشتان خود را با اختیار به حرکت در می آورد، می تواند هنرآموز فلوت باشد.2) برعکس مورد اول پیانو را باید زمانی شروع کرد که کودک حد اقل بتواند در حالت ایستاده به کلاویه ها تسلط نسبی داشته باشد و قدرت فیزیکی آن برای فشار دادن کلاویه ها کافی باشد.کردن علاقه فرزندآموزش پیانو هنگامی آغاز می شود که کودک به ساز تسلط نسبی داشته باشد. برای پیدا کردن اینکه فرزند شما به چه سازی علاقه دارد و یا از چه سبک موسیقی بیشتر لذت میبرد، بکار بردن پیشنهادهای زیر می تواند مفید واقع شود :1) امکان گوش دادن و مشاهده نحوه نواختن انواع سازهای ممکن را بدون آنکه او متوجه شود شما هدف خاصی را دنبال می کنید برای او فراهم نمایید.2) هنگامی که با هم از رادیو ضبط به موسیقی گوش می دهید و یا به کنسرت رفته اید راجع به سبک موسیقی کلاسیک، اصیل، پاپ و ... با او صحبت کنید.3) فقط به فکر انتخاب ساز نباشید، موارد دیگری نیز مهم است. بعنوان مثال هنرجویان کودک گیتار بیس به مراتب کمتر از هنرجویان کودک فلوت یا ریکوردر هستند. ممکن است با فرستادن فرزند خود به کلاس گیتار بیس که به احتمال زیاد خلوت است ذوق موسیقی در او کمرنگ شود حال آنکه اگر به کلاس فلوت فرستاده می شد به علت شرکت بیشتر هم سن و سالهای او، علاقه به موسیقی در او متبلورتر می گشت.4) قبل از قول دادن به کودک که فلان ساز را برایش خواهید خرید از قیمت آن مطلع شوید تا با بودجه شما هماهنگی داشته باشد.5) به احتمال زیاد فرزند شما در اوایل کار از دشوار بودن یادگیری شکایت خواهد کرد، توجهی نکنید و تنها سعی کنید او را تشویق به یادگیری کنید.6) تجربه نشان داده است که سازهایی مانند ریکوردر یا پیانو برای شروع کار کودکان مناسبتر هستند و برعکس سازهای مضرابی یا آرشه ای دشوار تر، لذا جز در موارد خاص سعی نکنید که این قانون را زیر پا بگذارید. پس از چند سال تمرین و آشنایی با موسیقی فرزند شما می تواند ساز اصلی خود را انتخاب کند.7) علاوه بر همه موارد بالا باید دقت کنید که آیا در منزل خود فضای نگهداری ساز را دارید یا خیر؟ و اینکه سر و صدایی که این ساز ایجاد خواهد کرد آیا ممکن است مزاحم زندگی دیگران شود؟ شاید قبول نکنید ولی همین موضوع اخیر می تواند مانع تمرین و پیشرفت فرزند شما شود.

راهنمای خرید درام استیکز

چگونه یک درام  مناسب انتخاب کنیم

انواع درام استیکز

استیک (چوب):

بیشتر اوقات درامرها از استیک های استاندارد و پایه استفاده می کنند.

براش:

براش ها صدای کمتری نسبت به استیک دارند و برای ایجاد صداهای نرم استفاده می شوند. صدای براش را در سبک هایی مانند جز و پاپ می شنوید.

مالِت:

مالِت ها برای برخی از سازهای پرکاشنی استفاده می شوند و می توانند صداهای مختلفی را تولید کنند.

راد (Rod):

راد از براش صدای بلندی تری دارد و نسبت به استیک صدای کمتری را ارئه می دهد و برای اجراهای آکوستیک با ولوم پایین ایده آل است.

 

چه سایزی را انتخاب کنیم که مناسب باشد

سایز چوب های درامز معمولا به وسیله ی یک حرف و یک شماره دسته بندی می شود. شماره ای که نوشته می شود نشان دهنده ی اندازه ی محیط دایره (قطر چوب درامز) و حرف نوشته شده نشانگر سایز و کاربرد آن است. هرچه عدد نوشته شده کمتر باشد، چوب درامز قطورتر خواهد بود. به طور کلی، چوب های قطور (5A) از چوب های نازک (7A) سنگین تر هستند. وزن چوب های درامز روی این که چه حسی و چه صدایی می دهند تاثیر مستقیمی دارد. چوب های قطورتر و سنگین تر، ولوم و طول عمر بیشتری دارند و از طرفی چوب های سبک تر، نازک هستند و به دست گرفتن آن ها راحت تر است. چوب های سنگین برای زمانی که ولوم زیادی می خواهید بگیرید مناسب هستند و چوب های سبک برای موقعیت هایی که لازم است اجراهای سریعی داشته باشید و پارت های سخت تر را بنوازید ایده آل هستند. سبک موزیکی که در آن اجرا می کنید باید وزن چوب درامز شما را تعیین کند. جدا از میزان ضخامت، کاربرد معمول چوب های درامز به وسیله ی حروف S، B و A مشخص می شود.

1– چوب های S سنگین هستند و برای اجراهای خیابانی مانند اجرای ارتشی کاربرد دارند.

2– چوب های B به راحتی کنترل می شوند و نوازندگان سبک راک از آن زیاد استفاده می کنند.

3– چوب های A برای مواقعی مناسب هستند که به ولوم کم نیاز دارید، مانند اجراهای جز و یا اجراهای ارکستری.

به عنوان مثال، چوب های سنگین 2B برای سبک راک مناسب هستند و چوب های 7A صدای نرم تری ایجاد می کنند که مناسب سبک جز است. انتخاب درست چوب درامز شاید نیاز به تجربه و آزمون و خطا داشته باشد. پیدا کردن چوب های درامزی که استایل نوازندگی شما را کامل کند نکته ای اساسی برای بیان هویت موسیقایی شماست.

جنس چوب های درامز

چوب درخت گردو رایج ترین جنس چوب های درامز میباشد این چوب بسیار قابل اطمینان است و دوام خوبی هم دارد. چوب درخت بلوط از چوب درخت گردو سنگین تر و با دوام تر است. این چوب ساختار متراکم تری نسبت به چوب درخت گردو دارد و طول عمر آن نیز بیشتر است. کسانی که موسیقی متال کار می کنند از درامز نوازی با این چوب لذت خواهند برد. چوب درخت افرا چوبی سبک و منعطف است که برای اجراهای سریع ایده آل است و سریع ترین پاسخگویی را در بین سایر چوب ها دارد. وزن سبک چوب افرا باعث شده تا تمرین الگوهای پیچیده با آن آسان تر باشد. در کنار استفاده از چوب طبیعی، بعضی از درامرها ترجیح می دهند از چوب های مصنوعی استفاده کنند. این درام استیک ها از موادی مانند فلز و پلاستیک ساخته می شوند. حسی که این نوع درام استیک ها به نوازنده می دهند کاملا متفاوت با چوب های طبیعی ست و کنترل بیشتری را روی صدا برای نوازنده مهیا می کنند. توصیه می کنیم همیشه چند درام استیک مختلف همراهتان داشته باشید تا بتوانید در موقعیت های مختلف از چوب های متفاوت استفاده کنید.

چوب و نایلون

درام استیک هایی که سر چوبی دارند موجب ایجاد صدایی عمیق می شوند، مانند صدایی که در موسیقی های جز و راک می شنوید. اگر لازم است قسمتی را اجرا کنید که پاساژهای زیادی برای snare دارد، این نوع چوب ها برایتان مناسب تر خواهند بود. برای cymbal، درام استیک هایی که سر چوبی دارند صدایی طبیعی با ارتعاش کم تولید می کنند. درام استیک هایی که سر نایلونی دارند صدای پایدارتری نسبت به سرهای چوبی ایجاد می کنند که برای مواقعی که باید ضربه های محکم بزنید ایده آل هستند. درام استیک هایی که سر نایلونی دارند دارای طول عمر بهتری هستند و اگرچه آن صدای کلاسیک سرهای چوبی را ندارند، اما در عوض دیگر لازم نیست نگران شکستن آن ها باشید.

چوب و نایلوندرام استیک های سیگنچر

برخی از کمپانی ها، درام استیک های سیگنچری (دارای امضا و نشان) از آرتیست های معروفشان را عرضه می کنند. این مدل ها خصوصیاتی خاصی دارند و معمولا نوع تغییر یافته ی شکل ها و اندازه های استاندارد هستند. گاهی اوقات این تولید کننده ها، درام استیک هایی می سازند که مناسب استایل موسیقایی یک درامر خاص است. از درامرهایی که دارای درام استیک های سیگنچر هستند، می توان به این نام ها اشاره کرد: Neil Peart, Travis Barker, Ringo Starr و Joey Kramer.

درام استیک های سیگنچربراش ها

براش ها که صدای کمتری نسبت به چوب ها دارند برای ایجاد افکت هایی ملایم در ولوم های پایین استفاده می شوند و در شکل ها و اندازه های مختلفی وجود دارند. براش ها صدایی منحصر به فرد تولید می کنند که درامرهای سبک هایی مانند جز، پاپ و لاتین طرفدار آن هستند. براش ها از یک سری دسته ی سیمی یا پلاستیکی که به قسمت دسته متصل هستند ساخته شده اند و می توانند کاربردهای مختلفی داشته باشند. می توانید براش ها را روی سطح درامز بکشید و یک صدای پس زمینه ی مداوم ایجاد کنید یا مانند یک درام استیک با آن ها ضربه بزنید تا یک ضرب ملایم درامز داشته باشید. همچنین از آن ها می توانید برای cymbal یا کاخن استفاده کنید. براش ها صدای ملایمی ایجاد می کنند که می تواند مکمل صدای سازهای دیگر نیزباشد.

براش هامالِت ها

مالِت ها چوب هایی هستند که در قسمت سر با کتان، پارچه یا نخ های متراکم پوشانده شده اند. بعضی از مالِت ها دارای سرهای پلاستیکی و یا لاستیکی هستند. بدنه ی مالِت ها از چوب هایی مختلف و یا مواد مصنوعی مانند فایبرگلاس ساخته شده است. مالِت ها برای بسیاری از سازهای کوبه ای مانند زایلوفون و ماریمبا هم کاربرد دارند. مالِت ها برای بخش های بزرگ و پر سر وصدای درامز مناسب هستند و اگر از آن ها برای cymbal استفاده کنید، در مقایسه با دارم استیک های استاندارد، صدای منحصر به فردی را ارائه می دهند. مالِت ها می توانند طنین های مختلفی را ایجاد کنند که این امر بستگی به ساز و صدایی که می خواهید از آن بگیرید دارد.

مالِت هارادها

رادها (Rods) از چندین چوب نازک تشکیل شده اند که به یکدیگر چسبیده اند تا ساختار ضخیمی را بسازند. رادها که اولین بار برای موزیک ارکسترال ساخته شدند، در حال حاضر برای ست های درامز استاندارد بسیار محبوب هستند. رادها از براش ها صدایی بلندتر و نسبت به چوب ها صدای کمتری دارند. در ولوم های پایین، بیشتر انرژی درون چوب خالی می شود تا تُن صدایی که ایجاد می شود حس ولوم های بالا را به شنونده بدهد. به علاوه، شما می توانید با تنظیم کردن جای باندی که چوب ها را کنار هم نگه داشته، تُن صدا را تغییر بدهید. اگر می خواهید صدای درامز شما موزیک را همراهی کند و به آن انرژی بدهد اما در حد حالت سولو برجسته نباشد، رادها انتخاب مناسبی برایتان خواهند بود.

رادهاقبل از این که به یک استایل یا مدل خاص از چوب های درام عادت کنید، لازم است تا جایی که می توانید چوب های درامز مختلف را امتحان کنید. البته یک نکته ی منفی در مورد چوب های درامز وجود دارد و آن این است که این چوب ها می شکنند. به همین خاطر لازم است که همیشه چند چوب اضافی با خود به همراه داشته باشید.

مثل یک بازیکن گلف که برای شرایط مختلف از چوب های گلف متفاوتی استفاده می کند، یک درامر هم برای اجرای جز از استیک سنگین استفاده نخواهد کرد. داشتن تنها یک جفت چوب کافی نیست. در حقیقت، استایل های مختلف موسیقی نیاز به به استیک های متفاوتی دارند.?

 

نکات مهم و ضروری که هر درامر بایدبه آن توجه بالای داشته باشد 

روی هم رفته ، آموزش درامز کاری پیچیده ای به نظر می رسد. نکات بسیار زیادی درباره این ساز بزرگ وجود دارد که ممکن است خیلی زود آن ها را از خاطر ببریم. شاید شما هم اکنون می توانید این ساز را بنوازید ولی نمی دانید که چطور باید پیشرفت کنید. به بر حال در هر مرحله ایکه هستید، دانستن نکات کلیدی این ساز بزرگ یک امر واجب میباشد . درس هایی برای این ساز وجود دارند که لازم است قبل از هر چیز آنها را بیاموزید تا بدانید که چطور موثر بنوازید و تمرین کنید.اگر شما هم اکنون یک نوازنده در سطح پیشرفته هستید نیز احتیاج دارید که دوباره به اصول اولیه بازگردید و اطمینان حاصل کنید که چیزی را از قلم نیانداخته اید. درامرهای زیای هستند که بعضی از این اصول را نمی دانند و به همین علت تمام حس نوازندگی آنها خراب خواهد شد. به همین دلیل است که تأکیدخواهد شد دانستن این نکات برای هر درامر یک ضرورت است.

1-نحوه صحیح دست گرفتن چوب ها -در دست شناخت ساز 2-شمارش زمان -خواندن نت -3-کوک کردن ساز

 

قطعات تشکیل دهنده سنتور

جعبه رِزُنانس:

منظور از جعبه رزنانس، جعبه شامل صفحه و کفه و کلاف می باشد که با چسب یا سریشم به هم متصل هستند. در داخل این جعبه بین 3 تا 7 چوب (پل) به قطر حدودی یک سانتی متر وجود دارد که بین صفحه و کف قرار دارد که بنا به تخصص و تجربه سازنده ساز در جاهای خاصی قرار میگیرد که این خود به یک دست بودن صدا و تناسب حجم صدا و جنس ان کمک بسیار زیادی می کند. لازم به ذکر است که برخی از اساتید سازنده فقط با ابزار پل عیوب صدایی بسیاری از سازها را می توانند رفع کنند.

جنس جعبه:

جنس چوب سنتور عمدتا از گردو می باشد (البته چوب راش، آزاد، رز وود، فوفل… نیز استفاده میشود) که البته خود چوب گردو بنا بر عمر درخت، قطر تنه، منطقه رویش درخت، مدت زمان خشک شدن چوب و شیوه خشک شدن ان کیفیت های مختلفی دارد. بسیاری از اساتید سازنده ساز معتقدند چوب مناطق سردسیر مثلا کردستان، سنندج، الموت و… از کیفیت بهتری برخوردارند. البته از دید اکثر اساتید چوب گردوی تیره که دارای رگه های راست و منظم و یا فرهای ابر گونه روی چوب می باشند، که مدت زیادی (مثلا حداقل 5سال) از خشک شدن آنها می گذرد، گزینه مناسبی برای خرید سنتوری خوش صدا خواهد بود.

گل روی جعبه:

بر روی صفحه سنتور دو سوراخ به شکل گل وجود دارد که به ان گل سنتور گفته میشود. علت حضور این گل علاوه بر زیبایی، کمک به ایجاد رزنانس در داخل جعبه می باشد که محل آن بر اساس شیوه پل گذاری و سلیقه سازنده زیر سیمهای زرد و پشت خرک تعبیه می شود.

ضخامت صفحه و کف:

بسیاری از اساتید حرفه ای معتقدند که چیدمان پل تنها فاکتور مهم تنظیم صدای ساز نیست بلکه ضخامت صفحه و کف نقش بسیار زیادی در کیفیت صدای ساز دارد. البته در این بین ضخامت صفحه از اهمیت بیشتری برخوردار است. بنا به جنس چوب و میزان خشک شدن ان ضخامت کف بین 7تا 9 میلیمتر و صفحه بین 5?5 تا 7?5 میلیمتر تنظیم می شود.شایان ذکر است که اساتید حرفه ای بنابر جنس چوب ممکن است ضخامتهای مختلفی در نقاط مختلف صفحه و کف ایجاد کنند.که البته خود همین تجربه وتخصص زیادی را میطلبد .

شیطانک:

روی دو ساق ذوزنقه سنتور یک برجستگی وجود دارد که روی ان دو میله استیل به قطر حدودی 2 میلیمتر قرار دارد که به شیطانک گفته می شود.که بعدا سیمهای سنتور روی ان قرار میگیرد. ارتفاع شیطانک از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا بوسیله ان، میزان فشار سیمها روی خرک تغییر میکند که این خود در نهایت روی صدای ساز اثرگزار خواهد بود.

گوشی و سیمگیر:

در طرف راست سنتور و بر روی کلاف گوشی قرار دارد که سیمهای ساز در نهایت از طریق همین گوشیها کوک و تنظیم می شوند . اما نکته مهم در قسمت گوشی شیوه سوراخکاری و برقو زدن است که رعایت همین نکته به کوک خوب و دقیق منجر خواهد شد. اما سیم گیر در طرف چپ ساز قرار دارد که تنها نکته مهم شیوه گره زدن سیم است که در نگه داشتن کوک می تواند موثر باشد.

جنس سیم:

سنتور شامل دو نوع سیم می باشد که به سیم سفید وسیم زرد یا قرمز معروف است. سیم سفید از جنس فولاد می باشد و سیم زرد یک ترکیب الیاژی از کروم، مس و فولاد است. که البته این سیمها عمدتا وارداتی هستند. نکته مهم در این است که جنس سیم و کیفیت (یکدستی چگالی سیم) آن بر روی صدا بسیار موثر استینکه چه سنتوری بهتر است بستگی به نوع چوب آن، قیمت، قدمت مارک آن (معمولا مارک های قدیمی تر بهتر هستند)، حالت اتصال و چرخش سیم به دور گوشی ها و شیطانک و صدای سنتور. سنتور بر اساس ابعاد خاص که قاعده هم دارد می تواند به سنتور سل، لا، سی …،کروماتیک، 12خرک، 14خرک، باس و…تقسیم شود. البته در این تقسیم بندی تنها ابعاد ساز متغیر است و بقیه اجزای ساز یکسان می باشد.

خرید سنتور

خرید سنتور به ویژه برای افراد مبتدی که کار راحتی نیست و بهتر است حتما قبل از خرید سنتور نکاتی را برای انتخاب یک مارک  خوب و مناسب  برای خود بلد باشید.   در حال حاضر به ترتیب سنتورهای با مارک صادقی، سالاری و ثابتی بهترین های موجود در بازار ایران هستند هر چند که اکیدا پیشنهاد میکنیم درگیر اسم و مارک نشوید زیرا بهترین مارک ها هم ممکن است به ازای هر 4 سنتور خوب، دو سنتور بد تولید کنند. اینکه چه سنتوری بهتر است بستگی به نوع چوب آن، قیمت، قدمت مارک آن (معمولا مارک های قدیمی تر بهتر هستند)، حالت اتصال و چرخش سیم به دور گوشی ها و شیطانک و صدای سنتور. سنتور بر اساس ابعاد خاص که قاعده هم دارد می تواند به سنتور سل، لا، سی …،کروماتیک، 12خرک، 14خرک، باس و…تقسیم شود. البته در این تقسیم بندی تنها ابعاد ساز متغیر است و بقیه اجزای ساز یکسان میباشد.?

ویژگی های سنتور مناسب:

1- صدادهی خوب

2- کیفیت ساخت ساز 

3- کوک ساز

4- جنس سنتور مناسب

5- قیمت ساز
7- رنگ ساز
7- تناسب ابعاد
8- زینت کاری
9- شکل و رنگ خرکها
10- شکل گلهای سنتور
11- نحوه ی قلاب سیمها
12- طرز پیچیدن سیم دور گوشی
13- تمیز کار شدگی ساز
14- سالم بودن صفحه ی رو، زیر و کلافها

طریقه نگهداری سه تار:

1-سازرو در محیط مرطوب قرار ندهید(مثل کولر).2.ساز را در مجاورت نور خورشید و حرارت نگذارید.3.تا جایی که امکان دارد ساز را در جعبه یا کاور بگذارید.4.ساز را آویزان کنید و از خوابانیدن آن روی زمین خود داری نمائید.(اگر ساز آویزان باشد گرانیگاهش بر زمین عمود خواهد بود و نیروی جاذبه ی زمین اثری بر روی دسته ی ساز نمیگذارد)

5-کوک ساز در حتما مطابق نت سی بمل دیاپازون کوک نمائید تا به دسته ی ساز فشاری وارد نشود. (سیم اول سه تار نیم پرده پائینتر از دیاپازون یعنی سی بمل کوک میشود ولی در اجرا و نت نویسی نت دو خوانده و اجرا میشود)

6-اگر قرار است دستگاه خاصی را اجرا کنید از یک ماه قبل کوک ساز را روی همان دستگاه قرار داده و تغییر ندهید0(حاصل این کار این است که ساز به آن کوک مورد نظر عادت کرده هم لحن بهتری میدهد هم موقع اجرا از کوک خارج نمیشود)در جعبه ی ساز نم گیر بگذارید.

8-با دست کثیف مخصوصا چرب ساز نزنید.(پرده های ساز از بین میروند)

9-اگر از ساز مدتی استفاده نکنید صدای آن میخوابد پس حتما چند وقت یک بار با ساز بنوازید.

خصوصیات سه تار

1) به نسبت دیگر سازها ، دارای حجم صوتی کم ، ولی در عین حال لطیف ، نافذ ، ظریف و دلنشین میباشد.

2) بین سازهای مضرابی در موسیقی ردیف ، تنها سازی است که مضراب مجزا نداشته و با ناخن سبابه نواخته می شود در نتیجه احساس مخصوصی به نوازنده دست داده و صمیمیت بیشتری بین او و سازش بر قرار خواهد شد.

3) کوچکی جثه ، وزن کم و بغل گرفتن ساز هنگام نواختن ، در برقراری ارتباط معنوی بین ساز و نوازنده بسیار موثر است .

4) کمی حجم صوت این ساز عاملی شده تا کمتر چهره ی عمومی پیدا کند و از طرفی موقعیت خاص خود را در خلوت نوازنده و شنونده تحکیم بخشد.

5) چون مضراب سه تار در حالت معمولی به چند سیم برخورد می کند ، امکان ایجاد کوک های متنوع و چند صدا بر روی این ساز وجود دارد ( نظیر شیوه های نوینی که استاد احمد عبادی در کوک سه تار ایجاد نمود و مشتمل بر هفتاد کوک می باشد).

6) به علت محدودیت تعداد سیم ، عدم وجود عوامل تغییر دهنده صدا ، مثل هم کوکی سیم ها ، نداشتن پوست ( برخلاف ) تار و ... صدای این ساز خالص و نافذ بوده و از طرفی کمتر دچار تغییر کوک در حین نواختن می شود.

7) از معدود سازهایی است که همنوازی آن ( گروه نوازی سه تار ) از زیبایی خاصی بر خور دار است.

نمونه مضراب سه تار           

*تذکر: کسانی که ناخن شکننده و یا امکان بلند کردن ناخن سبابه را ندارند ، می توانند از مضراب هایی که به این منظور ساخته شده اند استفاده نمایند.

اجزاء سه تار 

کاسه : جعبه صوتی سه تار می باشد که از جنس چوب توت میباشد.

دسته : پرده های ساز روی آن بسته می شوند ، جنس آن از چوب گردو میباشد.

صفحه: چوب توت نازک که روی کاسه را پوشانده است و خرک روی آن قرار دارد.(مهم ترین عامل خوش صدایی در سه تار صفحه آن است.)

سوراخهای روی صفحه: این سوراخها برای تنظیم صدای ساز ایجاد می شوند.

سر دسته : قسمتی از دسته که گوشی های ساز در آن قرار دارند.

گوشی: انتهای سیم به آن بسته می شود و با چرخاندن آن ساز کوک می شود . جنس آن معمولا" از چوب گردو است.

پرده: از جنس روده است که روی دسته بسته می شود و محل نتها را معین می کند .

خرک: از چوب سا خته می شود و سیم ها از روی آن عبور می کند.

شیطانک : از استخوان ساخته می شود و سیمها از روی آن عبور می کنند .

سیم گیر :در انتهای کاسه نصب می شود و انتهای سیم ها را نگاه می دارد . جنس آن از شاخ قوچ ، چوب شمشاد جنگلی یا فوفل است.

سیم : سه تار چهار سیم فلزی دارد که با ضربه ناخن انگشت سبابه به ارتعاش در می آیند.

شیار کنار دسته : شیاری است که در موقع بستن پرده ها از آن استفاده می شود.?

سه تار امروزی به رغم نامی که از گذشته برایش به یادگار باقی مانده دارای چهار سیم است. که در قدیم سه سیم (تار) داشته، بروایتی مشتاق علیشاه کرمانی (شهادت 1306 ه.ق) عارفی که با سه تار و موسیقی آشنایی داشته سیم دیگری بین سیم دوم و سوم اضافه کرده و اینک سه تار در حقیقت چهار سیم یا چهار تار دارد . این سیم را واخوان و بعضی ها سیم مشتاق می نامند.نکته قابل توجه در عمل مشتاق علیشاه انتخاب محل قرار دادن سیم چهارم است.آیا می دانید چرا مشتاق علیشاه سیم چهارم را افزود ؟ جواب در قسمت مقالات وبسایت.

ابعاد سه تار

با توجه به تنوع الگوه های ساخت سه تار ، که از نظر ابعاد صفحه ، دسته ، کاسه و... با هم اختلاف دارند. سه تار هایی با ظاهر متفاوت نیز وجود دارد. به طور متوسط طول سه تار از نوک دسته تا سیم گیر حدودا" 86 سانتیمتر ، از شیطانگ تا سیم گیر 72 سانتی متر و طول ارتعاش آزاد آن ( از خرک تا شیطانک ) حدودا" 67 سانتی متر می باشد.

وتر (سیم )سه تار از بالا به پایین بدین ترتیب هستند:

وتر بم (سیم بم) با سیمی قطر تقریبی 25-35 میکرون از جنس برنج ،وتر مشتاق (سیم واخوان) با سیمی به قطر 18-20 میکرون از جنس فولاد ، وتر زیر ( سیم دوم ) با سیمی به قطر تقریبی 18-20 میکرون از جنس برنج ، وتر حاد ( سیم اول ) با سیمی به قطر تقریبی 18-20 میکرون از جنس فولاد.

 تنظیم پرده های سه تار

همان طور که می دانید ،طول سیم از شیطانک تا سیم گیر، به نسبت های خاصی تقسیم می شود که این تقسیمات به کمک پرده های ساز و خرک شکل می گیرد . از این رو ، بعداز هر بار پرده بندی ( یا بر روی ساز جدید ) باید موقعیت پرده ها بر روی دسته دقیقا" تعیین شود . مطالب زیر در مکان یابی چند پرده ی اصلی شما را یاری می کند.

نحوه نواختن سه تار

از اصول بنیادی نوازندگی سازهای زهی ، مضرابی موسیقی ایرانی ، آن است که هیچ گاه نغمه ای (نتی) به صورت تنها اجرا نمی شود . بلکه همیشه بایک صدای واخوان پشتیبانی می شود. ( واخوان عبارت است از اجرای مداوم یک یا چند صدا در طول اجرای قطعه ) تقریبا" در تمامی سازهای زهی مضرابی همانند انواع تنبور و دوتار درموسیقی نواحی معاصر ایران در مناطق مختلف خراسان (شمال ،شرق) گلستان (ترکمن) مازندران ، کرمانشاه ، آذربایجان ( شرقی و غربی ) آن است که همواره یکی از سیم ها وظیفه اجرای ملودی و دیگری که معمولا" به فاصله چهارم و یا پنجم نسبت به سیم اول کوک شده نقش واخوان را به عهده دارد . در نوازندگی سه تار معاصر به شیوه قدما نیز مضراب به گونه ای نواخته می شود که همواره هنگامی که سیمی به ارتعاش در می آید سیم بالای آن به عنوان واخوان به ارتعاش در می آید.

( آنچه دیدم از نوای زندگی نا مبتذل ناله ی سیم سه تارم بود و دیوان غزل ) شهریار
قیمت سه تار (مشقی و حرفه ای)

سه تار یکی از ارزانترین سازهایی است که با قیمت های مناسب به نسبت شناخت خریدار و سازنده آن از 30  هزار تومان تا 50 میلیون

تومان وجود دارد.اصولا" سازهای مشقی توسط سازندهای مختلف و تا قیمت 500 هزار تومان میباشد.و سازهایی که از لحاظ ساختار و

صنعت دارای صدایی خوب هستند معمولا از 1 میلیون تومان به بالا میباشد.و اصولا" سازهایی که از 1 میلیون تومان به بالا ارائه می شود?

 

نگهداری و نکاتی راجب ستار

1- رنگ چوب سه تار نمی تواند عاملی برای تعیین کیفیت خوب سه تار باشد.

2- سه تار را در محیط مرطوب قرار ندهید (مثل فضای آزاد در شهرهای شمالی یا زیر کولر آبی)

3-ساز را در معرض نور مستقیم خورشید و حرارت نگذارید زیرا تغییر حالت پیدا می کند.

4- تا جای که امکان دارد ساز را در جعبه یا کاور بگذارید.

5- ساز را آویزان کنید و از خوابانیدن آن روی زمین خود داری کنید.(اگر ساز آویزان باشد گرانیگاهش بر زمین عمود خواهد بود و نیروی جاذبه ی زمین اثری بر روی دسته ی ساز نمیگذارد)

6- کوک ساز در حتما مطابق نت سی بمل دیاپازون کوک نمائید تا به دسته ی ساز فشاری وارد نشود. (سیم اول سه تار نیم پرده پائینتر از دیاپازون یعنی سی بمل کوک میشود ولی در اجرا و نت نویسی نت دو خوانده و اجرا میشود)